CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, 2014-2024 dönemine ait tarımsal destekler, çiftçilerin bankalara olan borçları ve bu konudaki gelişmeleri değerlendirdi.
Gürer’in açıklamalarına göre, çiftçilerin bankalara toplam borcu 699 milyar TL’yi bulurken, AKP hükümetlerinin son on yılda ödemediği destek tutarı 808,5 milyar TL olarak hesaplanıyor. Gürer, Tarım Kanunu’nun 21. maddesi uyarınca, gayri safi milli hasılanın yüzde biri kadar bir destek verilmiş olsaydı, çiftçilere bu ek ödeme yapılmış olacağını belirtti.
ÇİFTÇİLERE YETERSİZ DESTEK
Gürer, Türkiye’nin 2014-2024 yılları arasındaki gayri safi milli hasılasının toplamda 112,5 trilyon TL olduğunu ifade ederek, Tarım Kanunu’nun 21. maddesi gereği, bu dönemde çiftçilere 1 trilyon 125 milyar TL destek verilmesi gerektiğini söyledi. Ancak, çiftçilere sadece 316,8 milyar TL tarımsal destek ödendiğini vurgulayan Gürer, bu durumda çiftçilerin AKP hükümetinden 808,5 milyar TL alacaklı olduğunu belirtti.
KANUNLARA UYUM SORUNU
CHP’li Milletvekili Gürer, AKP iktidarının, tarım alanında çıkardığı kanunlara dahi uymadığını ve vaat edilen destekleri sağlayamadığını ifade etti. Gürer, 2024 yılı için tarım kanununa göre çiftçilere 411 milyar TL destek verilmesi gerektiğini, ancak bütçede sadece 91 milyar TL ayrıldığını belirtti. Ayrıca, bu yıl için çiftçilere ödenmesi gereken 320 milyar TL destek tutarının sağlanmadığını ve mevcut desteklerin ihtiyacı karşılamadığını dile getirdi.
TARIMSAL DESTEKLERİN ORANSAL AZALMASI
Gürer, merkezi yönetim bütçe harcamaları ile tarımsal destek ödemeleri arasındaki oransal azalmayı da eleştirdi. 2014 yılında merkezi yönetim harcamalarının 448,8 milyar TL ve tarımsal desteklerin 9,1 milyar TL olduğunu belirten Gürer, 2023 yılında merkezi harcamaların 6 trilyon 585 milyar TL’ye yükseldiğini, ancak tarımsal desteklerin sadece 63,4 milyar TL olarak gerçekleştiğini ifade etti.
ÇİFTÇİLERİN ARTAN BORÇLARI
Gürer, çiftçilerin bankalara olan borçlarının sürekli arttığını ve bu borçların takibe alınan kısmının da yükseldiğini vurguladı. Ocak ayında çiftçilerin bankalara olan borçlarının 608 milyar 294 milyon TL olduğunu, Haziran ayında ise bu tutarın 699 milyar 579 milyon TL’ye çıktığını söyledi. Mayıs ayına göre sadece bir ayda 10 milyar 214 milyon TL’lik bir artış yaşandığını belirtti. Ayrıca, ödenemeyen borçlar nedeniyle takibe alınan borçların Ocak ayında 2 milyar 130 milyon TL iken, Haziran ayında 2 milyar 596 milyon TL’ye yükseldiğini ekledi.
DESTEKLERİN SÜREKLİLİĞİ VE ARTIRILMASI GEREKİYOR
Gürer, tarımsal desteklerin hasat döneminde verilmesi gerektiğini, mevcut sistemde bu desteklerin enflasyon nedeniyle eridiğini ve çiftçilerin desteklerden yeterince yararlanamadığını ifade etti. Ayrıca, tarım sektöründeki arz açıklarının ve çiftçilerin borç yükünün hafifletilmesi için acil önlemler alınması gerektiğini vurguladı.