Berat kelimesi Arapça kökenli olup, “temizlik, ayrım, hafiflik, borçtan kurtulma” gibi anlamlara geliyor. Berat Kandili, İslam takvimine göre Recep ayının 14. gecesine denk geliyor. İslam inancına göre bu gece, insanların yıllık amellerinin Allah’a arzedildiği, kişinin gelecek yıl içinde yaşayacağı hayatının kaderinin belirlendiği bir gece olarak kabul ediliyor.
BERAT KANDİLİ NE ZAMAN?
Berat Kandili Hicri takvimine göre Şaban topraklarında 14. sırada yer alıyor. Bu yıl bu tarih 24 Şubat Cumartesi gününe denk geliyor.
BERAT KANDİLİ NE ZAMAN ORUÇ TUTULUR?
Eyyâm-ı biyd (aydınlık günler) ayın en parlak olduğu hicri ayların 13, 14 ve 15. geceleridir (bkz. Buhârî, Savm, 60; Nesâî, Sıyâm, 84 [2432]). Ay bu gecelerde tam olarak göründüğü ve geceleri her zamankinden daha çok aydınlattığı için bu isim verilmiştir. Resûlullah (s.a.s.), her ayın bu günlerinde oruç tutmayı tavsiye etmiş (Ebû Dâvûd, Savm, 68 [2449]; Tirmizî, Savm, 54 [761]) ve o günlerde oruç tutmanın senenin tüm günlerini oruçlu geçirmek gibi olduğunu belirtmiştir (Ebû Dâvûd, Savm, 68 [2449]; İbn Mâce, Sıyâm, 29 [1707]).
KANDİL GECESİ ORUÇ TUTULUR MU?
Hz. Peygamber (sas), “Şaban’ın ortasında (Berat gecesi) ibadet ediniz, gündüz oruç tutunuz. Allah, o geceki olayların batmasıyla dünya semesine (rahmeti ile) tecelli eder ve fecir doğana kadar, ‘Yok mu benden af isteyen onu affedeyim, yok mu benden rızık isteyen ona rızık ver, yok mu bir musibete uğrayan ona afiyet olsun, yok mu başka bir şey istiyorum…’ buyurur.” (Bkz. Tirmizî, Savm, 39; İbn Mâce, İkâmet’u-Salat, 191) demiştir. Diğer taraftan Hz. Peygamber (sas), Zilhicce’nin ilk dokuz günü (Ebû Dâvûd, Savm, 62; Tirmizî, Savm, 52), pazartesi ve perşembe günleri, âşûrâ ve arefe günü oruç tutarları (Müslim, Sıyâm, 196, 197; İbn Mâce, Sıyâm) , 41,42), pazartesi orucunu soranlara; “Bugün benim doğduğum, Peygamber olarak gönderildiğim ve Kur’an’ın bana vahyedildiği.” (Müslim, Sıyâm, 198) diye cevap verirdi.
Bu ve benzeri rivayetlere dayanarak bazı İslam alimleri dini açıdan faziletli sayılan diğer gün ve gecelerin ibadetle ihyasının müstehap olduğunu söylemişlerdir.
BERAT KANDİLİ ANLAM VE ÖNEMİ
Berat verilir; silinip, beri olmak, suçluların kaybolması demektir. Berat ve beraet, beri olmak, aklamak, temiz ve suçsuz çıkmak demektir. Mü’minlerin bu gece günah yüklerinden kurtulup, ilahî bağışa ermeleri umulduğu için, sözlük manasına uygun olarak “Berat Gecesi” denilmiştir.Bu geceyi ibadet ve taatle geçirmenin çok sevabi ve feyzi vardır.
Bu konuda Resul-u Ekrem şöyle buyurmuştur: “Şaban bayramının beşinci gecesi olduğu zaman, gecesinde ibadete kalkın. Ve o gecenin gündüzünde (şaban ertesinde dördüncü günde) oruç tutunuz. Çünkü o gece güneş batınca Allah Teâlâ o andan fecir sonunaya kadar: ‘Benden mağfiret dileyen yok mu, onu mağfiret edeyim. Benden rızık isteyen yok mu, onu rızıklandırayım. (Bir belâ ile) müptelâ olan yok mu, ona özgürlük verebilirim’ buyurur.” (İbn Mâce)
Ayrıca Berat gecesi, Kuran-ı Kerimin Levh-i Mahfuzdan dünya semasına toptan indirildiği gecedir. Buna inzal denir. Kadir gecesinde ise Peygambere ilk kez ve parça parça indirilmeye başlandı. Buna da tenzil denir.
